انواع فرمینگ ورق گالوانیزه و کاربرد آن
ورق گالوانیزه، نوعی ورق فولادی است که در بسیاری از صنایع گوناگون به عنوان پوششی برای ابزار فلزی و به منظور جلوگیری از زنگ زدگی این ابزار استفاده می‌شود. نکته جالب توجه در این خصوص، نوع فرم دهی به این ورق فلزی است. به همین جهت قصد داریم تا در این مقاله به مبحث فرمینگ ورق گالوانیزه و انواع آن بپردازیم اما لازم است تا پیش از آن با ورق گالوانیزه آشنا شویم. در صورت تمایل برای کسب اطلاعات در این زمینه، تا پایان این مطلب همراه ما باشید.
پس از مطالعه این مقاله با مباحث زیر آشنا خواهید شد:
- ورق گالوانیزه
- فرمینگ ورق گالوانیزه
- انواع فرمینگ ورق گالوانیزه
- کاربرد ورق گالوانیزه
ورق گالوانیزه چیست؟
همان‌طور که می‌دانید در حال حاضر، استفاده از فلزاتی مانند فولاد و آهن در صنایع گوناگون بسیار رایج است. محصولات بسیاری وجود دارند که از این دو فلز ساخته شده و کاربرد زیادی در صنایعی مانند ساختمان سازی و خودرو سازی دارند. یکی از بزرگ‌ترین معایب فولاد و آهن، زنگ زدگی یا اکسیداسیون است. این فلزات در صورت قرار گرفتن طولانی مدت در برابر رطوبت، اکسید شده یا به اصطلاح زنگ می‌زنند. یکی از عواقب زنگ زدن فلزات، کاهش طول عمر آن‌هاست. راه‌های متعددی برای جلوگیری از این فرآیند وجود دارد اما یکی از ساده‌ترین آن‌ها، گالوانیزاسیون یا روی اندود کردن فولاد و آهن است. در این روش لایه نازکی از روی (ZN) مانند روکش، سطح خارجی محصولات فولادی را می‌پوشاند.
این روش باعث می‌شود تا مقاومت محصولات در برابر خوردگی و زنگ زدگی تا حد زیادی افزایش پیدا کند. به طور خلاصه، ورقهای فولادی که در سطح خارجی خود به لایه‌ای از روی آغشته شده باشند، ورق گالوانیزه نام دارند. گام اول برای استفاده از ورقهای گالوانیزه، فرمینگ یا شکل‌دهی به آن‌هاست که در بخش بعدی به آن خواهیم پرداخت.
انواع ورق گالوانیزه
در پاسخ به نیاز بازار، ورق گالوانیزه به‌طور کلی به دو دسته تقسیم می‌شود: ورق گالوانیزه ورقهای (Sheet) و ورق گالوانیزه کلافی (Coil). این تقسیم‌بندی به‌ویژه برای کاربردهای صنعتی و ساختمانی اهمیت دارد و به انتخاب بهترین نوع ورق برای پروژه‌ها کمک می‌کند.
ورق گالوانیزه در دو اندازه‌ی استاندارد عرض 1000 میلیمتر و عرض 1250 میلیمتر تولید می‌شود. این ورق‌ها در ضخامت‌های 0.2 تا 6 میلیمتر قابل ارائه هستند، که این امکان را به مصرف‌کنندگان می‌دهد تا بهترین گزینه را بسته به نیاز خاص خود انتخاب کنند. ضخامت و اندازه ورق تأثیر زیادی بر روی وزن آن دارد. برای مثال، رول‌های گالوانیزه به دلیل ابعاد خاص خود می‌توانند وزن‌های متفاوتی داشته باشند، که معمولاً این وزن‌ها در بازه‌ای بین 5 تا 7 تن متغیر است.
در نهایت، انتخاب بین ورق گالوانیزه ورقهای و کلافی بستگی به کاربرد و شرایط پروژه دارد. ورقهای ورقهای برای استفاده در مواردی که نیاز به برش دقیق و مشخصات فنی خاص وجود دارد، مناسب‌تر هستند، در حالی که ورقهای کلافی برای کاربردهایی که نیاز به انعطاف‌پذیری و کارایی در مقیاس بزرگ دارند، انتخاب مناسبی به شمار می‌روند. این تفاوت‌ها همچنین می‌تواند در قیمت نهایی ورق تأثیرگذار باشد و هزینه‌های مختلفی را به همراه داشته باشد.
فرمینگ ورق گالوانیزه
فرمینگ ورق گالوانیزه عملیاتی است که روی ورقهای گالوانیزه صورت می‌گیرد تا این ورق‌ها برای استفاده در صنایع گوناگون آماده شوند. به عنوان مثال ورقهای گالوانیزه می‌توانند به شکل لوله یا کرکره درآمده و سپس مورد استفاده قرار بگیرند.
فرمینگ ورق گالوانیزه با استفاده از دستگاه فرمینگ انجام می‌گیرد. ورقهای گالوانیزه پس از قرار گرفتن داخل دستگاه فرمینگ، شکل‌دهی شده و آماده مصرف می‌شوند. شکل‌دهی به ورق‌ها با استفاده از قالب فرمینگ صورت می‌پذیرد. این قالب‌ها دارای انواع گوناگونی بوده و هریک طرح مخصوص به خود را روی ورقهای گالوانیزه ایجاد می‌کنند.
انواع ورق فرمینگ
انواع ورق فرمینگ گاوانیزه شامل موادر زیر است:
- ورق شیروانی: ورق شیروانی عمدتا برای ساخت سقف‌ها مورد استفاده قرار گرفته و دارای طرح‌های متعددی است. برخی از این طرح‌ها مانند فرم سینوسی یا کرکره‌ای، شیروانی شادولاین و شیروانی ذوزنقه‌ای از شناخته‌شده‌ترین و پرکاربردترین انواع فرم شیروانی هستند.
- تیپ پالرمو: تیپ پالرمو که به نام فرم سفال نیز شناخته شده است تنها روی ورق‌هایی با ضخامت 50 صدم میلیمتر قابل اجراست. از دیگر انواع ورقهای فرمینگ گالوانیزه می‌توان به فرم دیواری تیپ کانکس، فرم دیواری تیپ دامپا و نما، فرم سفال یا فرانسه و فرم ذوزنقه یا عرشه فولادی اشاره کرد. لازم به ذکر است که هرکدام از این فرم‌ها، کاربری مخصوص به خود را دارند. به عنوان مثال از ورقهای گالوانیزه با فرم سینوسی اغلب برای ساخت سقف شیروانی یا سقف کاذب و از ورق گالوانیزه با طرح دامپا برای پوشش سقف یا بخش‌های داخلی دیوار استفاده می‌شود. «ورقهای گالوانیزه به دلیل طول عمر بالا و توانایی مقاومت در برابر خوردگی و زنگ زدگی به یکی از محبوب‌ترین محصولات فلزی در صنایع گوناگون تبدیل شده‌اند.»
انواع فرمینگ ورق گالوانیزه
همان‌طور که اشاره کردیم، انواع فرمینگ ورق گالوانیزه شامل ذوزنقه، شادولاین، سفال، کرکره سینوسی و… است. در ادامه به طور مفصل با این طرح‌ها آشنا خواهید شد.
طرح ذوزنقه
یکی از انواع طرح‌های فرمینگ ورق گالوانیزه، طرح ذوزنقه است. طرح‌های دامپا، نما و آبرو همگی در گروه فرم ذوزنقه قرار می‌گیرند. از مزایای این طرح می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- زیبایی ظاهری
- سبک بودن
- قیمت مقرون به صرفه
- قدرت مقاومت بالا در برابر رطوبت
- ایمنی بالا در برابر برخی از حوادث طبیعی مانند زلزله
جالب است بدانید که مقاومت این نوع ورق گالوانیزه در برابر رطوبت باعث شده تا برای استفاده در شهرهای شمالی کشور که میزان بارندگی زیاد است، مورد استقبال قرار گیرد. همان‌طور که می‌بینید در این فرمینگ در عرض ورق گالوانیزه موج‌هایی به شکل مربع ایجاد می‌شود. از دیگر مزایای این فرم می‌توان به مقاومت بالای آن اشاره کرد اما باید بدانید که کارایی این طرح برای پوشش دادن سقف و دیوار ساختمان‌ها از سایر طرح‌ها کمتر است.
ورقهای گالوانیزه با فرمینگ ذوزنقه برای استفاده در موارد زیر مناسب هستند:
- سقف شیروانی و سوله‌های ورزشی یا صنعتی
- حصار دور زمین
- حصار دور ساختمان
- استفاده به عنوان ساندویچ پانل سقفی
یکی دیگر از کاربری‌های ورق گالوانیزه با فرمنیگ ذوزنقه، استفاده از آن به عنوان تیرچه سفال برای ساخت سقف ساختمان است. این مورد که جدیداً به کارایی‌های ورق گالوانیزه ذوزنقه اضافه شده، نیازمند فرم دادن آن با طرح عرشه فولادی است.در ابتدای این بخش به فرم‌های دامپا، نما و آبرو اشاره کردیم. حالا سوال اینجاست که این طرح‌ها چه کاربردی در ساختمان سازی دارند؟
برای پاسخ دادن به این سوال باید اعلام کنیم که از ورق گالوانیزه با فرمینگ دامپا برای پوشش بخش داخلی دیوار و سقف ساختمان استفاده می‌شود. ورق گالوانیزه با فرمینگ آبرو با هدف محافظت از ساختمان در برابر رطوبت روی سطح بیرونی ساختمان قرار داده می‌شود. ورق گالوانیزه نما در واقع کانالی پیش ساخته است که روی سقف‌های به شکل شیروانی و با هدف هدایت آب باران به خارج از ساختمان نصب می‌شود.
طرح سفال
استفاده از سفال برای سقف‌های شیروانی، از زمان‌های گذشته و به خصوص در مناطقی که میزان بارندگی زیاد بوده، رواج داشته است. در سال‌های گذشته، فرمینگ ورق گالوانیزه با طرح سفال باعث شده تا استفاده از سفال‌های واقعی برای سقف شیروانی‌ها منسوخ شود.
از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های ورق گالوانیزه با طرح سفال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سبک بودن
- ایمنی بالا
- زیبایی ظاهری: ورقهای گالوانیزه قابل رنگ شدن بوده و رنگ آن‌ها به سادگی از بین نمی‌رود.
- قدرت استحکام و مقاومت بالا
- طول عمر زیاد
- عدم شکستگی: ورق گالوانیزه برخلاف سفال پس از مدتی نمی‌شکند.
